Wanneer jy reis of tydelik in die buiteland woon, werk of studeer, is jou paspoort ’n kosbare dokument wat uiters versigtig bewaar moet word. ’n Paspoort wat verloor of gesteel word, is enige reisiger se ergste nagmerrie.

Soms tref ’n mens ongelukkig emigrante aan wat sê dat hulle “so moeg vir Suid-Afrika is, dat hulle sommer hulle paspoorte na die migrasieproses afgehandel is, gaan verbrand”. Al wat ons hieroor kan sê, is dat dit dom sal wees.

Suid-Afrika is steeds een van die min lande ter wêreld wat meervoudige burgerskappe toelaat. Ten spyte van die onlangse hofsaak waar die uitspraak bevestig het dat ’n mens nie onwetend en onbedoeld jou Suid-Afrikaanse burgerskap mag verloor nie, is dit steeds veiliger om aansoek oor behoud van die burgerskap te doen voordat jy om burgerskap van enige ander land aansoek doen.

Selfs nadat die burgerskap en paspoort van ’n ander land bekom is, is dit ook nog steeds noodsaaklik om te sorg dat die Suid-Afrikaanse paspoort geldig bly en dat dit altyd gebruik word om Suid-Afrika binne te kom en te verlaat.

Elders in die wêreld kan jy self besluit watter paspoort om te gebruik. Omdat daar vele lande is waar visumverpligtinge vir Suid-Afrikaners geld, is dit soms geriefliker om met ’n ander paspoort te reis. Hierdie verpligtinge word ook gedurig aangepas, daarom is dit die veiligste om voor enige oorgrens reis seker te maak wat die bestemmingsland se visumvereistes is. So was dit byvoorbeeld jare lank vir toeriste met Suid-Afrikaanse paspoorte moontlik om Ierland sonder ’n visum te besoek, maar van 2024 af moet daar ook om een aansoek gedoen word.

Reisigers wat goedkoop vlugte kies, moet ook seker maak of hulle ’n transitovisum sal benodig indien hulle deur ’n ander land na die bestemmingsland reis. Dit geld byvoorbeeld vir vlugte van Suid-Afrika na Europa indien jy ’n aansluitingsvlug in Brittanje haal.

The Henley Passport Index bied jaarliks ’n vergelykende lys van die paspoorte van 199 lande met 227 bestemmings aan. Die indeks bepaal hoe “vriendelik” die onderskeie paspoorte is, met ander woorde vir hoeveel lande visumverpligtinge geld wanneer jy met die bepaalde paspoort sou reis.

In 2024 het Suid-Afrika die 48ste plek op die lys behaal. Die peiling word reeds agttien jaar lank onderneem, met ander woorde sedert 2006. Toe het Suid-Afrika ’n veel meer gunstige 37ste plek behaal. Sedertdien het dit ook al tot die 35ste posisie gestyg (2008 en 2009) en tot die 58ste plek gedaal (2021). Inligting word maandeliks in samewerking met die Internasionale Lugvervoer Owerheid (IATA) opgedateer.  Gewone paspoorte word vir die meting gebruik en nie nood- of diplomatieke paspoorte nie. Daar word ook net op toerisme- of besigheidsreise met kort verblyftye gefokus.

Die 48ste plek uit 199 lande is nie te sleg nie en bewys dat daar ander lande van herkoms is wat veel minder gewilde paspoorte het as die Suid-Afrikaanse “groen mamba” (soos daar spottenderwyse na ons paspoort verwys word).

’n Fout met ’n paspoort- of visumaansoek kan jou letterlik en figuurlik duur te staan kom. Deeglike beplanning, versigtigheid en eerlikheid bly die sleutelwoorde vir sukses.

Foto: Pexels