Om nog Afrikaans te mag praat en skryf

20/07/2018
| Deur Marisa Haasbroek
photo-1510306156288-ead49964ce5b

Elke keer as ek my telefoonnommer hier in Amerika moet sê, hang my Afrikaanse aksent uit soos ’n skoolseun se hemp na pouse. Jy sien, my nommer begin met 443. Met die twee viers gaan dit goed (ek kan ’n dik Britse aksent goed namaak). Maar tref my Afrikaanse tong daardie “three”, maak ek hom “free”. Keer op keer. En dis gereeld, want baie Amerikaanse winkels gebruik mens se telefoonnommer vir hul lojaliteitsprogramme en vra knaend vir jou nommer.

Raak mens ooit aksentvry? Kan jy as gewone Afrikaanssprekende sonder toegang tot taalafrigters uiteindelik soos Charlize Theron klink? Ná meer as drie jaar in Amerika weet ek nie so lekker nie.

Die spesifieke paadjie wat ek sover oor die waters ingeslaan het, help ook nie juis dat ek Engels soos ’n moedertaalspreker leer praat nie. Ek sê altyd: Ek mag miskien in Amerika bly, maar ek leef in Suid-Afrika. In plaas daarvan om die taal van die mense om my te absorbeer, duik ek elke dag dieper en dieper in Afrikaans in.

Siek van verlange na kiewiete en miskruiers, die ruik van reën op ’n stofpad en biltong, braaivleis en Mrs Ball’s het ek ’n Afrikaanse blog en toe ’n Afrikaanse onderneming met die naam van oolfant.com begin. In Amerika. Bid jou dit aan!

Elke week publiseer ek minstens een artikel in Afrikaans. Verder het ek ook aanlyn kursusse geskep oor Afrikaanse taalleer en hoe om in Afrikaans te skryf. Dis meestal Suid-Afrikaanse tuisskoolma’s wat my kursusse koop en my skryfsels lees. Maar daar is ’n paar Afrikaanse ma’s in Amerika, Georgië, Engeland, Ierland en Nieu-Seeland wat ook van my kliënte is.

Die nuutste is dat ek onderhoude doen. Tegnologie, Amerika se vinnige internet en die feit dat ek sagteware in dollar kan aankoop, maak baie dinge vir my moontlik.

Ek raak maar net nie gewoond daaraan om onverwags Afrikaans in ons Amerikaanse meenthuis te hoor nie. Miskien omdat ek in ’n gebied bly waar ek nie veel Afrikaans hoor nie. In die geweste van Atlanta hier in die VSA en ook in dele van Texas is daar hope Afrikaanse mense, hoor ek, maar hier waar ons in Maryland bly, is Afrikaans uiters raar.

Dis anders vir my suster-hulle wat in Brisbane in Australië bly. So ’n paar maande gelede het hul kerk daar selfs ’n regte boerebasaar gehou, met melktert en koeksisters en boerewors en biltong. Hulle het glo lekker wins gemaak.

Daarom maak die voorreg om nog steeds in Afrikaans te mag werk my kinderlik gelukkig. Nou nog spring my hart in my keel op as ’n stem van doer ver uit Afrika uit my rekenaar opklink en dis ’n stem wat harde r’e en g’s sê en twee keer “nie” en sinne met “ja-nee” begin.

Swaer wat ’n huisdokter in Brisbane is, sê dit gebeur gereeld dat ’n nuwe pasiënt in sy spreekkamer instap, begin praat, ná ’n rukkie haar kop skeef draai en in Engels vra: “Maar jy het mos ’n aksent. Kom jy van Suid-Afrika af?”

En dan, as hy na Afrikaans oorslaan, in trane uitbars en sê: “Ons is nog nie lank in Australië nie en ek verlang so huis toe. Dis so ’n verligting om met my dokter in Afrikaans te kan praat.”

Of ek die regte ding doen om so aan te hou om in Afrikaans te leef, weet ek sowaar nie. My suster vertel dat dit ’n teer sakie vir baie Afrikaanssprekendes in hul gemeente is. Hoewel die kerk in Brisbane steeds ’n Afrikaanse diens baie vroeg op ’n Sondagoggend hou, is die hoofdiens in Engels. Selfs die predikant, wat ook van Suid-Afrika kom, preek in Engels, sy swaar Afrikaanse aksent ten spyt. Die gemeente se jaarlikse Kerssangdiens is uiters gewild. Dan sit die Afrikaanse mense die banke vol en sing Stille nag, heilige nag uit volle bors, terwyl die verlangtrane oor hul wange loop en loop.

Baie ouers daar praat nog Afrikaans, maar die kinders skuif so geleidelik oor na Engels. Dis ’n goeie ding, sê die meeste mense, want hulle bly nou in ’n nuwe land en as die kinders regtig gelukkig daar wil wees, moet hulle so gou moontlik volwaardig inskakel. Afrikaanse immigrante moenie soos klonte in witsous in Australië staan en wees nie. Gladde deelword, so gou as moontlik – dis wat nodig is.

Ek lees op die oomblik die outobiografie van die Russies gebore skrywer Vladimir Nabokov, Speak, Memory. Nadat hy hom uiteindelik in Amerika gevestig het, het hy die Russies van sy kinderdae versaak en hoogs literêre boeke in Engels begin skryf. Maar sy vreemdelingskap het hy openlik bly dra: Hy het aanmekaar verskoning gemaak omdat hy Engels so sleg praat, nooit ’n huis gekoop nie en sy lewe lank soos ’n banneling in hotelle en huurhuise gebly.

“Niks buiten die presiese replika van die omgewing van my kinderdae sou my tevrede stel nie. Ek sal dit nooit regkry om my herinneringe so presies na te boots nie, so waarom probeer?” het hy gesê.

Nabokov het selfs teen 1927, nege jaar nadat hy uit Rusland weg is, steeds geglo dat hy binne die volgende dekade na Rusland sou kon terugkeer; sy vaderland sou hom met ope arms terugverwelkom, bitter spyt oor die simpel flirtasie met kommunisme. Helaas, hy kon nooit teruggaan Rusland toe nie – nie eens om te gaan kuier nie. En 22 jaar nadat hy uit Rusland gevlug het, het hy sy eerste boek in Engels gepubliseer.

Dis seker nie só snaaks dat ek ná net drie jare weg uit Suid-Afrika steeds graag in Afrikaans wil leef nie. Strenggesproke durf ek nie eens aanspraak maak dat ek banneling is nie. Ons is in Amerika danksy ’n werksgeleentheid vir my man. Hy is ’n ingenieur en mense sê mos altyd ingenieurs is die wêreld se grootse groep trekarbeiders. Hulle moet maar altyd oppak en verhuis na waar die projekte is.

Soos Nabokov, glo ek op hierdie stadium nog vas: Eendag gaan ek huis toe. Ek sien nie kans om Afrikaansloos oud te word nie. Nog nie.

Maak dit my ’n idealis? Of ’n idioot?

Deel op

Wat is tans die grootste uitdagings om in die buiteland te woon en/of te werk?
Naam en van
+27(Suid-Afrika)
+93 (Afghanistan)
+355 (Albanië)
+213 (Algerië)
+376 (Andorra)
+244 (Angola)
+-267 (Antigua en Barbuda)
+54 (Argentinië)
+374 (Armenië)
+61 (Australië)
+43 (Oostenryk)
+994 (Azerbeidjan)
+-241 (Bahama-eilande)
+973 (Bahrein)
+880 (Bangladesh)
+-245 (Barbados)
+375 (Wit-Rusland)
+32 (België)
+501 (Belize)
+229 (Benin)
+975 (Bhutan)
+591 (Bolivia)
+387 (Bosnië en Herzegovina)
+267 (Botswana)
+55 (Brasilië)
+673 (Brunei)
+359 (Bulgarye)
+226 (Burkina Faso)
+257 (Burundi)
+238 (Kaap Verde)
+855 (Kambodja)
+237 (Kameroen)
+1 (Kanada)
+236 (Sentraal-Afrikaanse Republiek)
+235 (Tsjad)
+56 (Chili)
+86 (China)
+57 (Colombia)
+269 (Komore)
+243 (Demokratiese Republiek Kongo)
+242 (Republiek Kongo)
+506 (Costa Rica)
+385 (Kroasië)
+53 (Kuba)
+357 (Ciprus)
+420 (Tsjeggië)
+45 (Denemarke)
+253 (Djiboeti)
+-766 (Dominica)
+-808 (Dominikaanse Republiek)
+593 (Ecuador)
+20 (Egipte)
+503 (El Salvador)
+240 (Äquatoriaal-Guinee)
+291 (Eritrea)
+372 (Estland)
+268 (Eswatini)
+251 (Ethiopië)
+679 (Fidzi)
+358 (Finland)
+33 (Frankryk)
+241 (Gabon)
+220 (Gambië)
+995 (Georgië)
+49 (Duitsland)
+233 (Ghana)
+30 (Griekeland)
+-472 (Grenada)
+502 (Guatemala)
+224 (Guinee)
+245 (Guinee-Bissau)
+592 (Guyana)
+509 (Haïti)
+504 (Honduras)
+36 (Hongarye)
+354 (Ysland)
+91 (Indië)
+62 (Indonesië)
+98 (Iran)
+964 (Irak)
+353 (Ierland)
+972 (Israel)
+39 (Italië)
+-875 (Jamaika)
+81 (Japan)
+962 (Jordanië)
+7 (Kasakstan)
+254 (Kenia)
+686 (Kiribati)
+850 (Noord-Korea)
+82 (Suid-Korea)
+383 (Kosovo)
+965 (Koeweit)
+996 (Kirgisië)
+856 (Laos)
+371 (Letland)
+961 (Libanon)
+266 (Lesotho)
+231 (Liberia)
+218 (Libië)
+423 (Liechtenstein)
+370 (Litauen)
+352 (Luxemburg)
+261 (Madagaskar)
+265 (Malawi)
+60 (Maleisië)
+960 (Maledive)
+223 (Mali)
+356 (Malta)
+692 (Marshall-eilande)
+222 (Mauritanië)
+230 (Mauritius)
+52 (Mexiko)
+691 (Mikronesië)
+373 (Moldowa)
+377 (Monaco)
+976 (Mongolië)
+382 (Montenegro)
+212 (Marokko)
+258 (Mosambiek)
+95 (Mianmar)
+264 (Namibië)
+674 (Nauru)
+977 (Nepal)
+31 (Nederland)
+64 (Nieu-Seeland)
+505 (Nicaragua)
+227 (Niger)
+234 (Nigerië)
+389 (Noord-Masedonië)
+47 (Noorweë)
+968 (Oman)
+92 (Pakistan)
+680 (Palau)
+507 (Panama)
+675 (Papoea-Nieu-Guinee)
+595 (Paraguay)
+51 (Peru)
+63 (Filipyne)
+48 (Pole)
+351 (Portugal)
+974 (Katar)
+40 (Roemenië)
+7 (Rusland)
+250 (Rwanda)
+-868 (Saint Kitts en Nevis)
+-757 (Saint Lucia)
+-783 (Saint Vincent en die Grenadine)
+685 (Samoa)
+378 (San Marino)
+239 (Sao Tomé en Principe)
+966 (Saoedi-Arabië)
+221 (Senegal)
+381 (Serwië)
+248 (Seychelle)
+232 (Sierra Leone)
+65 (Singapoer)
+421 (Slowakye)
+386 (Slovenië)
+677 (Salomonseilande)
+252 (Somalië)
+27 (Suid-Afrika)
+211 (Suid-Sudan)
+34 (Spanje)
+94 (Sri Lanka)
+249 (Soedan)
+597 (Suriname)
+46 (Swede)
+41 (Switserland)
+963 (Sirië)
+886 (Taiwan)
+992 (Tadjikistan)
+255 (Tanzanië)
+66 (Thailand)
+670 (Timor-Leste)
+228 (Togo)
+676 (Tonga)
+-867 (Trinidad en Tobago)
+216 (Tunisië)
+90 (Turkye)
+993 (Turkmenistan)
+688 (Tuvalu)
+256 (Oeganda)
+380 (Oekraïne)
+971 (Verenigde Arabiese Emirate)
+44 (Verenigde Koninkryk)
+1 (Verenigde State)
+598 (Uruguay)
+998 (Oesbekistan)
+678 (Vanuatu)
+379 (Vatikaanstad)
+58 (Venezuela)
+84 (Viëtnam)
+967 (Jemen)
+260 (Zambië)
+263 (Zimbabwe)
(Suid-Afrika)
Afghanistan
Albanië
Algerië
Andorra
Angola
Antigua en Barbuda
Argentinië
Armenië
Australië
Oostenryk
Azerbeidjan
Bahama-eilande
Bahrein
Bangladesh
Barbados
Wit-Rusland
België
Belize
Benin
Bhutan
Bolivia
Bosnië en Herzegovina
Botswana
Brasilië
Brunei
Bulgarye
Burkina Faso
Burundi
Kaap Verde
Kambodja
Kameroen
Kanada
Sentraal-Afrikaanse Republiek
Tsjad
Chili
China
Colombia
Komore
Demokratiese Republiek Kongo
Republiek Kongo
Costa Rica
Kroasië
Kuba
Ciprus
Tsjeggië
Denemarke
Djiboeti
Dominica
Dominikaanse Republiek
Ecuador
Egipte
El Salvador
Äquatoriaal-Guinee
Eritrea
Estland
Eswatini
Ethiopië
Fidzi
Finland
Frankryk
Gabon
Gambië
Georgië
Duitsland
Ghana
Griekeland
Grenada
Guatemala
Guinee
Guinee-Bissau
Guyana
Haïti
Honduras
Hongarye
Ysland
Indië
Indonesië
Iran
Irak
Ierland
Israel
Italië
Jamaika
Japan
Jordanië
Kasakstan
Kenia
Kiribati
Noord-Korea
Suid-Korea
Kosovo
Koeweit
Kirgisië
Laos
Letland
Libanon
Lesotho
Liberia
Libië
Liechtenstein
Litauen
Luxemburg
Madagaskar
Malawi
Maleisië
Maledive
Mali
Malta
Marshall-eilande
Mauritanië
Mauritius
Mexiko
Mikronesië
Moldowa
Monaco
Mongolië
Montenegro
Marokko
Mosambiek
Mianmar
Namibië
Nauru
Nepal
Nederland
Nieu-Seeland
Nicaragua
Niger
Nigerië
Noord-Masedonië
Noorweë
Oman
Pakistan
Palau
Panama
Papoea-Nieu-Guinee
Paraguay
Peru
Filipyne
Pole
Portugal
Katar
Roemenië
Rusland
Rwanda
Saint Kitts en Nevis
Saint Lucia
Saint Vincent en die Grenadine
Samoa
San Marino
Sao Tomé en Principe
Saoedi-Arabië
Senegal
Serwië
Seychelle
Sierra Leone
Singapoer
Slowakye
Slovenië
Salomonseilande
Somalië
Suid-Afrika
Suid-Sudan
Spanje
Sri Lanka
Soedan
Suriname
Swede
Switserland
Sirië
Taiwan
Tadjikistan
Tanzanië
Thailand
Timor-Leste
Togo
Tonga
Trinidad en Tobago
Tunisië
Turkye
Turkmenistan
Tuvalu
Oeganda
Oekraïne
Verenigde Arabiese Emirate
Verenigde Koninkryk
Verenigde State
Uruguay
Oesbekistan
Vanuatu
Vatikaanstad
Venezuela
Viëtnam
Jemen
Zambië
Zimbabwe
This field is hidden when viewing the form
This field is for validation purposes and should be left unchanged.

Nuutste artikels