Die burgerregteorganisasie AfriForum neem tans deel aan die dertiende sitting van die Verenigde Nasies (VN) se Forum vir Sake en Menseregte wat van 25 tot 27 November in Genève, Switserland, plaasvind. Hierdie forum bied ’n unieke platform vir ’n wye verskeidenheid belanghebbendes om tendense en uitdagings te bespreek wat die implementering en bevordering van die VN se Leidende Beginsels vir Sake en Menseregte aanbetref. Hierdie beginsels word beskou as dié gesaghebbende globale raamwerk vir state en ondernemings wat daarop gerig is om nadelige gevolge van sakeaktiwiteite op menseregte te voorkom. Die huidige sessie fokus op hoe die “slim mengsel van maatreëls”, met ander woorde die samewerking tussen nasionale en internasionale belanghebbendes, en vrywillige en verpligte maatreëls, hierdie raamwerk kan bevorder.

Volgens Alana Bailey, AfriForum se afgevaardigde na die forum se sitting, moet ’n gebalanseerde verhouding tussen nasionale en internasionale belange, sowel as tussen die vrywillige en verpligte maatreëls ingestel word om nadelige impakte op menseregte as gevolg van sakeaktiwiteite te voorkom en die beskerming van menseregte te verseker, terwyl ekonomiese groei steeds bevorder word.

AfriForum het ’n verslag ingedien wat gebaseer is op navorsing wat dit onderneem het oor toenemende rasgefokusde wetgewing in Suid-Afrika. Ten spyte van die land se grondwetlike verbintenis tot nierassigheid en gelykheid, is gevind dat rasgefokusde wetgewing in getal en intensiteit toeneem. ’n Groeiende fokus op verteenwoordigendheid in ’n uitbreidende verskeidenheid sektore het nie ’n afname in ongelykheid in die land tot gevolg gehad nie, wat bewys dat hierdie benadering nie net ondoeltreffend nie, maar selfs nadelig is.

Die verslag beklemtoon dat wetgewing soos die Wet op Breedgebaseerde Swart Ekonomiese Bemagtiging (BGSEB) en die Wet op Gelyke Indiensneming slegs enkelinge bevoordeel. Verder is daar ook vasgestel dat daar ’n korrelasie tussen regstellende aksie vir openbare verkrygingsprosesse en korrupsie bestaan. Daarbenewens sluit maatreëls van dié aard minderheidsgemeenskappe van ekonomiese aktiwiteite uit, wat hulle volhoubare voortbestaan bedreig.

“Maatskaplike ongelykheid in Suid-Afrika word dikwels beklemtoon, maar daar word nie genoeg aandag gegee aan die rol wat rasgefokusde wetgewing speel om hierdie kommerwekkende toedrag van sake te handhaaf nie. Deur die kwessie op internasionale platforms, soos die VN se Forum vir Sake en Menseregte te bespreek, hoop ons om bewustheid in hierdie verband te verhoog en om vir ’n hersiening van die wetlike maatreëls te beding. Deur byvoorbeeld sonsondergangklousules in regstellendeaksiewetgewing in te sluit en aansporings te bied vir die bemagtiging van alle gemeenskappe in die land, in plaas van strafmaatreëls, kan sakeaktiwiteite floreer, terwyl menseregte ook bevorder word,” meen Bailey.

Etlike duisende afgevaardigdes van regerings, internasionale organisasies, ondernemings, die burgerlike samelewing, vakbonde, gemeenskappe, asook uit die regswêreld en akademie van oor die wêreld heen woon die sitting by wat môre (27 November) afgesluit word. Bailey sê dat dit nie net ’n waardevolle platform bied om bewustheid oor bogenoemde knelpunte te skep nie, maar aan organisasies soos AfriForum ’n internasionale netwerkgeleentheid gee, asook blootstelling aan voorbeelde van beste praktyke wat ’n balans tussen menseregte en sakebelange in ander wêrelddele bewerkstellig.