Die waarde van kultuur en erfenis in die buiteland

Vir baie Suid-Afrikaners wat oorsee woon, bly die behoud van hul taal, kultuur en tradisies ’n belangrike deel van hul identiteit. In hierdie artikel deel ons stories van Suid-Afrikaners regoor die wêreld wat hard werk om hul Afrikaanse wortels lewendig te hou, selfs al is hulle duisende kilometers van hul geboorteland af.

Taal as identiteit

Afrikaans is nie net ’n kommunikasiemiddel nie, dit dra herinneringe, idiome en emosies wat nie altyd in ander tale vasgevang kan word nie. In Londen vertel Marli, ’n jong ma, dat sy en haar man doelbewus Afrikaans met hul twee kleuters praat. “Ons kinders hoor Engels by die skool, maar tuis is Afrikaans ons veilige plek. Dit hou hulle verbind aan ons familie in Suid-Afrika,” sê sy.

In Kanada getuig ’n gesin van hoe hulle weeklikse Afrikaanse Bybelstudie en geselskap die kinders help om nie hul taal te verloor nie. “Dis soms makliker om in Engels te verval, maar ons herinner mekaar dat Afrikaans deel is van wie ons is,” verduidelik Hennie, wat al vyf jaar daar woon.

Kultuur as brug oor grense

Kultuur leef nie net in taal nie, maar ook in tradisies. In Australië hou die Botha-gesin steeds elke jaar ’n groot braai met ander Suid-Afrikaanse vriende op Nuwejaarsdag. “Dit voel of ons terug in Pretoria is wanneer ons boerewors op die kole sit en almal saam sing,” vertel hulle. Hierdie eenvoudige tradisies bou ’n gevoel van gemeenskap wat andersins maklik verlore kon gaan.

In Nederland vertel Annelize dat haar kinders al aan die Koningsdagfeeste gewoond is, maar dat hulle nog steeds Kersfees met biltong, melktert en Afrikaanse Kersliedere vier. “Dis ’n kombinasie van twee wêrelde, en dit gee aan ons kinders die beste van beide,” sê sy.

Die rol van gemeenskap

Baie ekspats sê dit is maklik om jou kultuur te verloor as jy heeltemal in die nuwe land se leefstyl en gewoontes opgeneem word. Daarom speel netwerke en ondersteuningsgroepe soos AfriForum Wêreldwyd ’n groot rol. Hierdie platforms bied Afrikaanse boeke, musiek, en selfs ’n Wêreldgids met kontakte in jou taal – praktiese middele om taal en kultuur lewendig te hou.

Suid-Afrikaners in Nieu-Seeland het byvoorbeeld hul eie rugbyklub begin waar die wedstryde nie net oor sport gaan nie, maar oor ’n gevoel van saamwees, braaivleis langs die veld en kinders wat in Afrikaans speel. Een van die lede sê: “Dis nie net ’n klub nie, dis ’n stukkie van die huis wat saam met ons gekom het.”

Die uitdaging en die geskenk van tweetaligheid

Kinders van Suid-Afrikaanse ekspats word dikwels natuurlik tweetalig grootgemaak. Dit vra toewyding van ouers om Afrikaans lewendig te hou, maar die beloning is groot: kinders wat gemaklik tussen twee wêrelde kan beweeg.

’n Gesin in Nieu-Seeland het vertel dat hul seuns elke dag Engels op skool gebruik, maar tuis word net Afrikaans gepraat. Hulle kinders kyk Afrikaanse YouTube-stories, en elke Sondag word daar saam Afrikaanse liedjies gesing. Die ma verduidelik: “Ek was aanvanklik bang hulle gaan hul Afrikaans verloor, maar nou hoor ek hoe hulle vlot van Engels na Afrikaans oorskakel.”

Nog voorbeelde van tweetaligheid uit die diaspora

• Nederland – Afrikaanse gesin met jong kinders
  ’n Ma het op AfriForum Wêreldwyd se Facebookblad geskryf dat sy elke aand Afrikaanse slaaptydstories vir haar kinders lees, al gaan hulle na ’n Nederlandse skool. Sy sê: “Ons kinders leer vinnig Nederlands, maar Afrikaans bly die taal van ons huis, liefde en gebed.”
  
  
• Australië – Die rugbyklub as taalanker
  ’n Suid-Afrikaanse pa in Perth verduidelik dat hul plaaslike rugbyklub die kinders help om nie net Afrikaans te hoor nie, maar dit aktief te gebruik. “Op die veld hoor jy: ‘Gooi vir my die bal!’ en ná die wedstryd sing ons almal saam Afrikaanse liedjies.”
  
  
• Nieu-Seeland – Huisreël: Afrikaans binne die huis
  ’n Gesin het besluit dat Engels net buite die huis gebruik word, maar binne die huis bly Afrikaans die norm. Die ma vertel: “Dis was soms ’n stryd, maar nou skakel die kinders moeiteloos tussen die twee tale. Hulle is gemaklik in albei wêrelde.”
  
  
• Duitsland – Afrikaanse liedjies as kultuuranker
  ’n Jong gesin in Berlyn gebruik Afrikaanse musiek as deel van hul roetine. “Ons sing nog steeds ‘Slaap my kindjie’ en ‘Jan Pierewiet’. Hierdie klein ritueel herinner ons elke dag daaraan dat ons erfenis steeds deel van ons lewe bly.”

Of jy nou in Nederland, Australië, Kanada, of elders woon, bly jou kultuur en taal deel van jou identiteit. Hierdie stories wys hoe belangrik dit is om jou wortels te koester en oor grense heen jou erfenis lewendig te hou. Terwyl die wêreld om ons verander, is dit ons taal, tradisies, en gedeelde ervarings wat ons bymekaar hou, maak nie saak waar ons onsself bevind nie.

Lees ook: Erfenismaand: ’n Geleentheid om jou Afrikaanse wortels wêreldwyd te koester