ToetenTaal: ’n passie vir Afrikaans – van moedertaal tot wêreldtaal
ToetenTaal Afrikaanse Taalkuns
Erika Nöthnagel skryf vanuit Swede: Kort nadat ek en my man ouers geword het, het ons besef ons maak kinders groot wat waarskynlik eendag in die buiteland gaan woon en werk. Daar was reeds oorgenoeg studies oor die voordele van moedertaalonderrig, en dit was ons doel om Afrikaans stewig in ons kinders se menswees te anker, alvorens hulle eendag voet aan vreemde wal sou sit. Dit was vir ons duidelik dat hierdie die sleutel sal wees om eendag in ’n vreemde plek te kan blom.
In 2016 het ons begin met tuisonderrig en het ’n internasionale ingesteldheid begin ontwikkel. Dit was maklik om opwindende kurrikulum te vind vir al die vakke, want ons kon wêreldwyd soek en honderde alternatiewe oorweeg. Maar vir Afrikaans was ons beperk tot wat vir Suid-Afrikaanse skole ontwikkel is, en ek het gesukkel om ’n taalprogram te vind wat in ons spesifieke behoeftes voorsien: iets wat heel eerste ’n groot liefde vir ons taal en kultuur koester. ’n Innemende en interaktiewe program wat waarborg om kinders opgewonde te maak oor Afrikaans, sodat dit hul belangstelling prikkel oor alles wat in ons mooi land bestaan. Iets wat hulle motiveer om te woeker met hul Afrikaanse erfenis, sodat hulle eendag in ’n vreemde land hul identiteit sal behou.
Ek het my ma (wat vir 30 jaar lank ’n taalonderwyseres was) vir raad gevra, en saam het ons die ToetenTaal Taalkunste-reeks ontwikkel. Vandag is daar honderde gesinne in Suid-Afrika en sy buurlande wat die boeke suksesvol gebruik in hul tuisskole, en ons het planne om dit op ander kontinente beskikbaar te maak, sowel as vir ander vakgebiede soos wêreldgeskiedenis en natuurlike wetenskap.
In die boeke leer kinders hoe om ’n kamp na die Weskus te beplan, eie resepte te ontwikkel wat op erfeniskos gebaseer is, saam met Laurika Rauch haar “Ek het ’n huisie by die see” te sing, en om ’n sportkommentator te wees wat ’n wedstryd van die Proteas oor die radio uitsaai. Eintlik leer hulle al die “meganika” van die Afrikaanse taal – al daardie “vervelige grammatika” en skryfopdragte – maar dit is alles verdoesel in die pret wat Afrikaans vir hulle ontsluit. Die lesse neem kinders uit die boek en in die regte wêreld in, daar waar hulle die lewe ontdek en ervaar, alles in pure en trotse Afrikaans.
En dit is wat ons boekreeks ook probeer kweek: trotse Afrikaners! Hierdie jaar vier Afrikaans 100 jaar as ’n amptelike landstaal. Dit is nie aldag dat ons mense besef hoe merkwaardig ons taal en sy storie is nie. Van ’n nederige begin as Khoi-Afrikaans 400 jaar gelede, die eerste geskrewe Afrikaans 200 jaar gelede – in die Arabiese alfabet in die Kaapse Moslem-gemeenskap – tot die losbreek van “Hollands van Afrika”, ’n dialek van Nederlands, sodat Afrikaans volwaardig op sy eie bene begin staan het, slegs 100 jaar gelede. Dat hierdie kombuistaaltjie kon vorder tot ’n volwaardige taal wat bydra tot die wêreld van medici, kuns, poësie, film, akademie, ensovoorts, is iets om op trots te wees!
Ek beskou ons boekreeks as ’n groot voorreg om my bydrae te kan maak tot hierdie merkwaardige storie van ’n taal en kultuur wat so ver gekom het in net ’n paar honderd jaar. Tans woon ons in Swede, waar ons gesin besig is om Sweeds te leer, ’n taal wat sy oorsprong het in die 2de eeu! Hoe meer ek van hierdie oeroue taal leer, hoe meer staan ek in verwondering oor my eie bloedjong moedertaal wat só vooruitstrewend is. As my taal homself kon vind in ’n vreemde land 400 jaar gelede, kan my gesin onsself ook hier in Swede vind. Die parmantige storie van ons taal inspireer my elke dag om te volhard met die planne wat ek het vir ToetenTaal en my bydrae tot Afrikaans, ten spyte van die duisende kilometers tussen my, en my geboorteland en ons mense.
Besoek gerus ons Wêreldgids om meer uit te vind oor Erika en haar onderneming, ToetenTaal.